Waterpeilers bereiden land- en tuinbouwers voor op klimaatverandering

Experten Life ACLIMA-project geven wateradvies op maat

Waterpeilers zijn onderzoekers die op hun tocht langs diverse land- en tuinbouwbedrijven in Provincie Antwerpen tips en advies geven. Zo stapten ze voorbije dinsdag af op het erf van ‘t Hertsveld in deelgemeente Leest (Mechelen)

Het steeds veranderende klimaat met langere droogteperiodes en hevigere regenbuien zorgen ervoor dat land- en tuinbouwbedrijven zich moeten aanpassen. Water is niet altijd voorradig, maar wel altijd noodzakelijk voor een succesvolle teelt. Om hun bedrijfsvoering aan te passen, kunnen land- en tuinbouwers een beroep doen op de Waterpeilers, waterexperten uit het Europese Life ACLIMA-project.

“Experten van de vier provinciale onderzoekscentra en proefbedrijven gaan dan op de bedrijven langs voor een advies op maat,” verduidelijkt Joris De Nies, projectcoördinator van Life ACLIMA. “We brengen de noden en de mogelijke oplossingen in kaart en werken een constructief advies uit. Zo helpen we onze land- en tuinbouwers om op te boksen tegen het veranderende klimaat.“

Van oproep tot klimaatadaptatietraject

Wie vandaag als land – of tuinbouwer aan de slag wil gaan om de waterbevoorrading op zijn bedrijf te verzekeren, ziet vaak door het bos de bomen niet meer. Is water opvangen interessanter dan gebruikt water op te zuiveren ? Is peilgestuurde drainage te verkiezen boven druppelirrigatie ? Is verneveling in de stal een haalbare kaart ? Zijn de gemaakte kosten niet meer dan een druppel op een hete plaat of kunnen ze op termijn een flinke (water)winst opleveren?

Het zijn allemaal vragen waarop de Waterpeilers van Life ACLIMA een antwoord kunnen bieden. De Waterpeilers zijn waterexperten van de provinciale onderzoekscentra Hooibeekhoeve en Proefbedrijf Pluimveehouderij, van het Proefcentrum Hoogstraten en van het Proefstation voor de Groenteteelt. Deze staan de telers en kwekers met raad en daad bij om op een meer duurzame manier met water om te gaan.

“In de provincie Antwerpen worden meer dan 3000 professionele land- en tuinbouwbedrijven gerund. Veel van deze agrarische ondernemers hebben al een duurzame mindset ontwikkeld, maar de stap naar de praktijk zetten is vaak niet evident zonder professionele ondersteuning. Onze experten leveren hen onderbouwd advies na een grondige analyse van alle knelpunten en opportuniteiten op hun bedrijf en begeleiden hen in een degelijk klimaatadaptatietraject,” benadrukt gedeputeerde voor Landbouw Kathleen Helsen.

Elke druppel telt voor groenteteler Stijn van de Voorde

Zo’n klimaatadaptatie traject is op maat gemaakt voor elke geïnteresseerde land- of tuinbouwer. Elk bedrijf is anders en biedt dus ook andere mogelijkheden. Samen met de Waterpeilers wordt eerst de waterhuishouding in kaart gebracht. Op zoek naar waterwinsten kunnen de bestaande bronnen efficiënter worden ingezet of zijn er alternatieven die een beter resultaat opleveren?

Maar ook meer specifieke vragen kunnen aan bod komen. Dat was het geval bij Stijn Van de Voorde en zijn echtgenote Ann op ’t Hertsveld in Leest. Deze Mechelse landbouwers telen op 20 hectare spinazie, primeuraardappelen, spruiten, erwten, venkel en boontjes. Daarnaast baten ze ook een eigen hoevewinkel uit. Voor landbouwer Stijn is de haalbaarheid stof tot nadenken en vooral afwegen of de investering in een systeem als dit lonend is. 

“Ik had al wel van Life ACLIMA gehoord maar het was pas na de oproep van de Waterpeilers dat ik hen actief heb gecontacteerd. Wij willen aan de slag gaan met druppelirrigatie maar de haalbaarheid en het gebruiksgemak schrikken ons nog wat af. Door elke mogelijkheid op ons bedrijf goed in kaart te brengen, kunnen wij een meer gefundeerde beslissing nemen,” zegt Stijn van de Voorde. “De knoop moet ik uiteindelijk zelf doorhakken, maar het stelt me in elk geval wel gerust dat ik in dit klimaatadaptatietraject begeleiding krijg door mensen met kennis van zaken.“

“Via Life ACLIMA krijgen we zulke vragen wel vaker van telers,” vertelt Sander Bombeke, onderzoeker water bij het Proefstation voor de Groenteteelt. “Vaak vertrekken we vanuit een zekere nood en brengen we gaandeweg de oplossingen in kaart. Druppelirrigatie is in dit geval een interessant systeem om meer duurzaam met water om te gaan, maar we kijken ook naar de omgeving om andere opties te onderzoeken. Kunnen we bijvoorbeeld water opvangen van een nabijgelegen dak? Of kunnen we via een stuw in een nabijgelegen beek water naar een bassin laten afvloeien? Het plaatje is vaak complexer dan de initiële vraag waarmee we van start gaan. Dat maakt het juist boeiend. We zoeken de beste oplossing voor iedereen: voor het bedrijf, de omgeving en het klimaat.”

Is jouw land – of tuinbouwbedrijf al aangepast aan het veranderende klimaat?

Momenteel zijn er al 12 klimaatadaptatie projecten lopende in zowel de plantaardige als de dierlijke sector. Life ACLIMA wil zoveel mogelijk land- en tuinbouwbedrijven in de provincie Antwerpen klimaatrobuust maken. Wil jij ook goed voorbereid zijn voor een volgende droge periode? Neem dan contact op met de experten van Life ACLIMA. Zij begeleiden je zowel bij vollegrondsteelt, in de glastuinbouw, in de melk- en pluimveesector en bij zacht fruit.
Tekst Verschueren Eddy (Mechelen op zijn Best(blog)/Traveltopper(Facebook)/Traveltopper(blog)/Traveltoppereu(YouTube)