Bufferbekken wordt klimaatbuffer in Muizen

Groene zone aan Betzenbroeck terug aan de Mechelaars

De Muizense Struikheidestraat en het domein Betzenbroeck, er is al veel over gesproken en geschreven op o.a sociale media en uw vertrouwde krant. Maar er komt schot in de zaak want stad Mechelen gaat er werk van maken om de Struikheidestraat als voorbeeld te nemen om Mechelen klimaatbestendig te maken en hieraan gekoppeld deze groene zone teruggeven aan de Mechelaars. Het bufferbekken wordt klimaatbuffer.

Als vlogger en blogger heb ik in deze corona pandemie nood aan informatie waar ik mijn lezers en kijkers kan mee boeien. De corona maatregelen maken het er niet makkelijk op zeker nu evenementen al maanden van de kalender geschrapt zijn. En dan plots schijnt het licht aan het eind van de tunnel. Ik maak een afspraak met iemand die nauw betrokken is bij dit project en dat is Patrick Princen. Vroeg in de morgen stap ik op de fiets. Het is aan de Leuvensevaart nog frisjes aan de vingers maar de herfstzon laat zich toch al snel voelen. Ik fiets om op tijd op de afspraak te zijn en sla linksaf de Struikheidestraat in. De Mechelse schepen van Groen en Natuurontwikkeling wacht me op aan het bufferbekken.

Hefboom voor versterken van de natuur

Als een volleerde gids stroomt de inleidende informatie langs mijn oren. Ik begrijp dat het bufferbekken aan de Struikheidestraat niet alleen een functie heeft voor het opvangen van regenwater maar het is ook een hefboom geworden voor het versterken en ontsluiten van de natuur in de omgeving en een voorbeeld voor het klimaatbestendig maken van de stad.

De aanleg van het bufferbekken was een onderdeel van de heraanleg van de Sint-Albertuswijk. Schepen Princen legt uit “Bij elke straat die we vernieuwen leggen we een gescheiden riolering aan. Zo komt het regenwater niet meer in het vervuilde huishoudelijk water terecht. Om bij zware regenval geen overlast te veroorzaken en het regenwater beter vast te houden, is dan een bufferbekken noodzakelijk. Dit bufferbekken houdt het regenwater vast, laat infiltratie toe en heeft een overloop naar de Hanswijkbeek. Op die manier houden we niet enkel de wijk droog, maar werken we ook aan het verhogen van de grondwatertafel.”

Aangezien beelden soms meer vertellen dan woorden (of is het andersom ?) stel ik aan Patrick voor om een wandeling te maken, met behoud van afstand, langs en door het gebied. Het uitermate besproken domein van Betzenbroeck is momenteel nog privé domein, en kunnen we in principe niet betreden. Waar we wel doormodderen is het bufferbekken en het bos achter Proximus eigenlijk het vroegere testterrein van het bedrijf..

Ontharding Struikheidestraat

Omdat de straat hoe dan ook moest opgebroken worden om de doorsteek naar de beek te kunnen maken, werd beslist om er meteen een onthardingsproject van te maken.

“Een van de ambities op het vlak van klimaatadaptatie is ontharding. Een stad heeft hoe dan ook veel beton, maar niet overal is die verharding nodig. Onze visie op het openbaar domein is namelijk veranderd. In plaats van standaard verharding aan te brengen en te kijken waar vergroening mogelijk is, vertrekken we van een ‘groen blad’ en verharden we enkel nog daar waar het noodzakelijk is. De Struikheidestraat is geen doorgangsweg en directe omwonenden waren akkoord met de knip van deze straat. Bovendien is dit ook geen functionele route voor fietsers en is een halfverharding zeker voldoende. Met deze ingreep creëren we een nieuw recreatief pad en extra infiltratiemogelijkheden voor regenwater”, vertelt Patrick Princen.

Extra toegankelijk groen voor de Mechelaars

Voor de afwatering richting de Hanswijkbeek verwierf de stad recent enkele percelen grond tussen de bedrijven aan de Dellingstraat en de Struikheidestraat. Ook de percelen tussen de Werfheide en de nieuwe afwatering waren reeds in het bezit van de stad.

“Buiten de woonpercelen die er nog staan, hebben we met de stad nu het hele gebied vanaf de Werfheide tot aan de overloop en het bufferbekken in eigendom. Dat maakte het mogelijk om een wandelpad rondom het bufferbekken zelf én door het bestaande bos tot aan de Werfheide. Dit is enkel een gemaaid pad doorheen het bestaande bos, om op die manier geen nieuwe verhardingen aan te brengen”, legt schepen Princen uit.

Het is bovendien de bedoeling dat in samenwerking met de provincie de Hanswijkbeek vanaf de Werfheide opnieuw aan de oppervlakte wordt gebracht, om zo nog meer natuurpotenties te kunnen realiseren. Daarnaast denkt de stad ook na over kleinschalige recreatie voor kinderen in het gebied, zoals een natuurlijke waterspeeltuin of een nattevoetenpad, naar analogie met het blotevoetenpad.

Belang op grotere schaal

De volledige zone sluit aan op het domein Betzenbroeck. Aangezien voor de nieuwe plannen van het RUP Spreeuwenhoek geen ontsluitingsweg aan de zuidelijke zijde van dit gebied zal komen, ontstaat zo een zone die bijna van de Vaart tot aan de Leuvensesteenweg loopt. Er worden daarom onderhandelingen met de eigenaars opgestart om een aantal extra percelen van het gebied te verwerven. Zo zou de huidige 5 ha kunnen groeien tot een aaneengesloten natuurgebied van 8,5 ha.

Dit groene gebied vormt zo een natuurlijke buffer tussen de ontwikkeling in Ragheno enerzijds en de Sint-Albertuswijk en Spreeuwenhoek anderzijds. “Naast een natuurlijke bufferzone tussen de wijken en een groene rustplek voor de bewoners en werknemers in de buurt, vormt het gebied Betzenbroeck zo ook een belangrijke schakel om een groen lint te trekken dat vanaf het nieuwe station over het Raghenopark en de groene slingers doorheen Spreeuwenhoek tot aan Planckendael zal lopen.”

Zowel de aanpak van het regenwater, het versterken van de bestaande natuur en het creëren een groenblauw lint doorheen Ragheno en het nieuwe Muizen, zijn ook bij uitstek maatregelen die binnen het klimaatadaptatieplan van de stad passen.

Marina De Bie is Klimaatschepen in Mechelen en besluit het verhaal “Naast het aanpakken van de CO2-uitstoot op zich, hebben we in het nieuwe klimaatplan ook veel oog voor klimaatadaptatie. Dit wil zeggen dat we de stad weerbaar maken tegen droogte en hevige regenval. Daarom voorzien we aan het oppervlak ruimte voor water en creëren we groenzones om de stad af te koelen. Ook het versterken van de biodiversiteit zit in het adaptatieplan. Al deze elementen komen mooi samen in de ruimere aanpak van het gebied rond de Struikheidestraat en vormen zo een voorbeeld van hoe we stapsgewijs de stad kunnen klaarmaken voor de toekomst.”

Aanvullend op dit blogartikel heb ik onderstaande video gemaakt. Zo kan u met eigen ogen ontdekken welke waarde dit gebied heeft, en waarom er zo hard om het behoud gestreden wordt.

Tekst, foto’s en video Verschueren Eddy voor Mechelen op zijn Best